O programie

Podstawowy cel programu Równać Szanse stanowi wsparcie inicjatyw społecznych służących wyrównywaniu szans edukacyjnych, a tym samym startu życiowego dzieci i młodzieży z terenów wiejskich oraz miejscowości do 20 tys. mieszkańców.

Poprzez wspieranie inicjatyw społecznych Program Równać Szanse dąży do:

- podniesienia jakości pracy z młodymi ludźmi w szkole i w warunkach pozaszkolnych;
- integracji środowisk lokalnych wokół edukacji;
- podniesienia jakości edukacji;
- stworzenia sieci organizacji pozarządowych współpracujących z młodzieżą;
- aktywizacji młodych ludzi do działań na rzecz własnego środowiska lokalnego oraz rówieśników.

W programie organizacje pozarządowe, placówki oświatowe oraz niesformalizowane grupy młodzieży z całej Polski otrzymują dotacje na realizację własnych projektów mających na celu wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. Działania są prowadzone na terenie miejscowości do 20 tys. mieszkańców.

Program "Równać Szanse" powstał w 2001 roku. Obecnie realizowana jest już piąta edycja Równać Szanse.

Projekty dotowane w ramach programu mają szeroki zakres tematyczny, obejmują wszystkie dziedziny aktywności młodzieży na płaszczyźnie edukacyjnej, od poszerzania umiejętności związanych z wyborem dalszej ścieżki edukacyjnej po projekty kształtujące tożsamość lokalną, pogłębiające wiedzę o potencjale własnego regionu, czy inicjatywy kształtujące aktywne postawy obywatelskie.

Dzięki uczestnictwu w projektach dotowanych w programie "Równać Szanse" młodzież z małych miejscowości ma możliwość uczestniczenia w zajęciach rozwijających zainteresowania, podnoszących skuteczność uczenia się i pomagających w nabyciu umiejętności przydatnych w szkole i dorosłym życiu. W realizowanych projektach prowadzone są działania zapoznające młodych ludzi z kulturą regionu, Polski i Europy. Organizowane są wyjazdy do dużych miast – ośrodków kulturalnych i naukowych. Częstokroć są to pierwsze wyjazdy młodzieży poza miejsce zamieszkania. Możliwość zetknięcia się z rówieśnikami z dużych miast uświadomiła młodzieży z małych ośrodków, że nie są od nich gorsi, mają im coś do zaoferowania. Program przyczynia się także do popularyzowania młodzieżowych działań społecznych. Młodzi ludzie są przygotowywani do pracy na rzecz swoich rówieśników i środowisk lokalnych, prowadzą konkretne działania na ich rzecz (pomoc w nauce, wolontariat, organizacja imprez środowiskowych itp.).

Niezmiernie ważne są również działania programowe adresowane do dorosłych – nauczycieli i rodziców. Nauczyciele w ramach programu "Równać Szanse" uczestniczą w szkoleniach podnoszących ich kwalifikacje wychowawcze i pedagogiczne: przygotowujących do prowadzenia zajęć według metodyki sprawdzonych programów, tworzenia własnych scenariuszy i materiałów edukacyjnych, obejmujące zagadnienia związane z uczeniem się, motywowaniem uczniów do nauki i kontynuowania edukacji oraz podejmowania działań na rzecz innych, pracy z klasą, rozwiązywania konfliktów, współpracy z rodzicami.

Przyznawane dotacje w ramach Programu mają ogromny wpływ na aktywizowanie szkół i lokalnych organizacji pozarządowych. Stymulują powstawanie koalicji lokalnych skupionych wokół działań na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. Możliwość uczestniczenia w konkursie dotacyjnym stymuluje kreatywność i inicjatywę na szczeblach lokalnych, zachęca do podejmowania różnorakich działań na rzecz młodych ludzi i poszukiwania sojuszników w środowiskach lokalnych.

Szkoły i organizacje pozarządowe realizujące projekty "Równać Szanse" podkreślają zmianę swojego statusu w środowisku lokalnym. Objęły swoimi działaniami nowe obszary i grupy odbiorców, pozyskały nowych współpracowników. W efekcie zaczęły być postrzegane jako lokalny partner mogący tworzyć politykę edukacyjną czy wspierać grupy zawodowe związane z edukacją.

60% projektów jest kontynuowanych, w różnym zakresie, po zakończeniu dotacji. Organizacje poszukują środków zewnętrznych na prowadzenie działań lub prowadzą je w oparciu o pracę wolontarystyczną oraz sprzęt zakupiony dzięki udziałowi w Programie "Równać Szanse". Wiele pomysłów na działania, które zostały przeprowadzone po zakończeniu Programu powstało w jego trakcie np. wystawy, wspólne badania, współpraca pomiędzy szkołami etc. Niezwykle istotne w tym wypadku jest stworzenie koalicji lokalnych w trakcie realizacji projektów.

Podsumowując – w czasie czterech lat realizacji programu "Równać Szanse" Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży otrzymała 3 124 wniosków o dotację. Przyznano 532 grantów na realizację projektów wyrównujących szanse edukacyjne dzieci i młodzieży z małych miejscowości. Ogółem przyznano 6 892 816 zł dotacji. Dla osób zaangażowanych w realizację projektów programu "Równać Szanse" przeprowadzono 28 sesji szkoleniowych. W sumie w programie uczestniczyło około 130 000 osób.

Główne efekty programu to przede wszystkim:

- aktywizacja środowiska lokalnego, integracja wokół działań na rzecz dzieci i młodzieży - na bazie zrealizowanych projektów powstało ponad 20 lokalnych organizacji pozarządowych;
- podniesienie efektywności pracy z młodzieżą w szkole i środowisku pozaszkolnym - dzięki uczestnictwu w projektach młodzież ma możliwość uczestniczenia w zajęciach wykraczających poza standardowa ofertę edukacyjną szkoły;
- aktywizacja młodych ludzi do działań na rzecz rówieśników i własnej społeczności – młodzież angażuje się w realizację działań projektów. Projekty stymulują młodzież do podejmowania samodzielnych inicjatyw;
- twórcze zagospodarowanie czasu wolnego – stworzenie atrakcyjnej oferty spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży.